Wat is medicalisatie?

Medicaliseren is het meer en meer grip krijgen op normale levensprocessen, waarbij uitgegaan wordt van ziekte en gezondheid. Door medicalisering is er meer vat op verschillende onderdelen die bij het leven horen, vanuit de medische wereld.

Of er ook daadwerkelijk een ziekte of ziektebeeld is, is volledig afhankelijk van de context. Hierbij is bijvoorbeeld te denken aan iemand met een drank probleem die steeds zijn vrouw slaat als hij thuiskomt. Zijn vrouw voelt constant een angst en slaapt hierdoor slecht en is verdrietig. Wanneer zij naar de arts zou gaan met haar klachten, dan zou bij haar depressie geconstateerd kunnen worden. Maar wordt er verder gekeken, namelijk ook naar de omgeving die een grote rol speelt, dan zou juist de man hulp nodig hebben om af te komen van zijn alcohol verslaving.

 

Bij het bepalen of iets een ziekte is, of er een gebrek is aan gezondheid, moet dus de omgeving ook meegenomen worden als bepalende factor. Dit is ook te zien als we kijken naar de verspreiding van medicalisering. Want op welke gebieden kan dit allemaal gezocht worden? Hieronder een kort overzicht, met steeds enkele voorbeelden:

 

• Gedragsproblemen: ADHD, autisme, ADD
• Het lichaam: borstoperaties, neuscorrecties, billen liften, liposuctie
• Voortplanting: anticonceptiemiddelen, Ivf-behandelingen
• Voedsel: schijf van vijf, voedingssupplementen
• Seks: de Viagra pil, de lustpil voor vrouwen
• Sterven:  euthanasie

 

Steeds vaker zou je ook kunnen spreken van medicalisering van onze voeding. Tegenwoordig prijst men steeds vaker voedingsmiddelen aan, omdat ze een gunstige werking op onze gezondheid zouden hebben. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan: drankjes en toetjes die gezond zijn voor je darmen, maar ook aan cholesterolverlagende margarines. ‘Gewone’ voedingsmiddelen die naast hun voedingswaardes ook nog iets extra’s bevatten voor een goede gezondheid.

 

Ivan Illich

De term medicalisering werd voor het eerst gebruikt in de jaren 70 van de vorige eeuw door ene Ivan Illich (Oostenrijkse publisist, filosoof en theoloog). Ivan Illich vond dat mensen van hun zelfredzaamheid en het herstellende vermogen van hun lichaam beroofd werden door de gezondheidszorg. Hij gaf aan dat de oplossing van ernstiger aard was dan de kwaal op zich.